
Fiber Optik Doğrusal Yangın Algılama (Fiber LHD) sistemi kullanarak depo tesislerinin korunması
Depoları yangın tehdidinden korumak için en son teknolojilere sahip sürekliliği olan kapsamlı erken yangın algılama sisteminin kurulması gereklidir.
Senaryo: Depolar ve dağıtım merkezleri, çok değerli malzemelerin muhafaza edildiği ve potansiyel olarak yanıcı olabilen çok çeşitli envantere sahiptirler. Depo yangınlarında potansiyel hasar salt envanterin kaybı veya binalardaki hasarla sınırlı değildir. Aynı zamanda çevresel zarar, iş kesintisi maliyeti ve İşletmenin itibar kaybı da söz konusudur. Günümüzde Depolarda kurulan bir dizi yangını bastırma (söndürme) ve yangın algılama sistemleri zaten vardır. Ancak bilinen ve halihazırda uygulanan bu sistemlerin önemli sorunları da vardır. Mesela mevcutta bilinen bu sistemleri kullanırken yangında sprinkler başlıklarının aktif hale gelmeden önce yangının kayda değer boyuta ulaşması gereklidir. Sprinkler başlıkları açılıp suyun ortama boşalması ile ortaya çıkan su hasarı, yangın ve duman hasarı kadar şiddetli olabilmektedir. Depoları yangın tehdidinden korumak için en son teknolojilere sahip sürekliliği olan kapsamlı erken yangın algılama sisteminin kurulması gereklidir. Fiber optik tabanlı doğrusal yangın algılama sistemleri son 15 yıldır ulaşım endüstrilerinde (karayolu ve demiryolu tünelleri, kablo galerileri, yürüyen merdivenler gibi…) iyi bilinmekte ve kurulmaktadır, ancak endüstriyel uygulamalarda da giderek daha popüler hale gelmektedir ve geleneksel teknolojilere noktasal dedektörler, ışın tip duman dedektörleri, hava emmeli dedektörlere göre bir takım avantajlar sergilemektedir.
Müşteri gereksinimleri
Müşterim değerliydi ve bu nedenle Müşteri, rafların dikey seviyelerinde yangına karşı erken duyarlı olabilecek bir yangın algılama sistemi kurulmasını istedi. Mevcutta geleneksel olarak, yangın algılama ve söndürme stratejisinin bir parçası olarak hava emmeli duman dedektörleri ve ışın tipi duman dedektörlerinin bir kombinasyonu kullanılmıştı. Bununla birlikte, Müşterinin işletmesi bir imalat ortamı olduğundan depo atmosferinde önemli miktarda parçacıklarda vardı. Parçacıklar hem ışın tipi duman detektörlerinin hem de hava emmeli duman dedektörlerinin her ikisinin de başarısız olmasına (ışın tipi duman dedektörlerinin lenslerinin kirlenmesine, hava emmeli dedektörlerin de boruların tıkanması ya da toz ve parçacıkların hafifçe hava emmiş deliklerinin tıkanması nedeniyle) ve ayrıca ortam atmosferinde havada asılı kalabilen bu parçacıklar zaman zaman duman olarak yanlış algılandığı için yanlış alarmlara neden oluyordu. Bu nedenle İşletme sahibi Müşterimiz geniş alanda kapsamlı bir erken yangın algılama olanağı sunabilecek ancak daha yüksek güvenilirlik, daha düşük bakım maliyetleri ve daha az yanlış alarm ile daha sağlam bir teknoloji arıyordu. Sistemin uluslararası yangın düzenleme standartlarını karşılaması zorunluydu ve bu senaryoda uygun standart Avrupa standardı olan EN54’e uygun olması da gerekliydi.
Biz ne yaptık?
BTS Yangin, Müşterinin Deposunda Bandweaver Ltd’nin üretimi FireLaserDTS sistemine dayanan bir fiber optik doğrusal yangın algılama (fiber LHD) sistemi tasarladı ve kurdu. BTS Yangin, bugüne kadar 450.000 metreden fazla fiber optik algılama kablosu kullanarak 150’den fazla FireLaserDTS sistemi kurmuştu ve bu nedenle sistemleri tasarlama ve tesis etme konusunda geniş deneyime sahipti. BTS Yangın, İşletme içinde 1.800 metreden fazla fiber optik algılama kablosuyla Depo raflarında çok seviyeli bir yangın algılama sistemi tasarlamıştır. Bu uygulamada başarının anahtar faktörlerinden biri, fiber optik LHD algılama kablosunun rafa tüm seviyelerde geniş kapsama alanı sağlamasıydı. Bandweaver’ın FireLaser LHD sisteminin benzersiz özelliklerinden biri, kablonun uzunluğu boyunca minimum her 0,50 m’de bir ölçüm noktaları sağlaması ve böylece herhangi bir yangın olayının tipik olarak birkaç metre içinde yer almasıdır. Yukarıdaki şekil 1’de, fiber optik algılama kablosunun raflardaki yerleşim yolları görülmektedir ve rafların her katmanı boyunca yerleştirilmişlerdir.
Kullanılan FireFiber AT kablosu, kolay kurulumu sağlayan hafif, esnek ancak sağlam bir yapıya sahiptir. Sistemde bir yedeklilik düzeyi sağlayabilen 2 kanallı FireLaser DTS cihazı kullanılarak fiber sensör kablo üzerinde döngü (loop) oluşturulmasına olanak sağlanmıştır. Bu sayede fiber sensör kablonun uzunluğu boyunca herhangi bir noktada kesilmesi durumunda dahi FireLaser DTS sistemi kesintisiz çalışmaya devam edecektir. Yukarıdaki şemada, İşletmedeki Depo raf yapısından birinde 12 raf ünitesi boyunca döngü (loop) konfigürasyonuna sahip optik fiber kablonun yol şeması gösterilmektedir. Kablo yolu, raf aralarında farklı seviyelerde bulunacak malzemelerde oluşabilecek yangını mümkün olduğunca yakın algılama sağlayarak depodaki rafların farklı seviyelerine monte edilerek kapalı bir döngü (loop) hattı ile oluşturulmuştur.
Müşteriye yararları?
Fiber LHD Sistemini değerlendirirken, Müşteri projenin uzun ömrü boyunca kullanılabilmesi için farklı algılama teknolojilerine sahip sistemler arasında seçim yapmak için önemli birkaç teknik detayı dikkate almıştır. Aşağıda, Müşterinin fiber optik LHD sistemini seçmesine neden olan önemli birkaç özelliğini bulabilirsiniz.
Düşük Maliyet:
Fiber optik sensörler tamamen pasiftir ve EMC girişimine karşı bağışıktır, toz veya diğer çevresel faktörlerden etkilenmez. Bu nedenle, fiber optik kablonun ömrü raflar arasında herhangi bir bakım gerektirmeden 30 yıldan fazla olabilir. Bu durum, Müşterinin hali hazırda kullandığı her ikisi de sık bakım gerektiren hava emmeli ve ışın dedektörleri ile yaşadığı deneyimin aksine bir durum idi. Bu projenin değerlendirilmesi sırasında Müşteri 3 yıllık bir işletme süresindeki bakım ve servis hizmetlerinin İşletmeye getireceği maliyetlerini dikkate almış ve bu süre zarfında fiber LHD sistemi diğer teknolojilere göre daha uygun maliyetli çıkmıştır.
Yüksek Güvenilirlik:
Fiber optik LHD sistemin sahada (bu uygulamada raflar arasında) pasif olması ve hiçbir elektronik ekipman barındırmayan yapısının bir diğer yararı da çok güvenilir olmaları ve bakım, temizlik gibi süreçlere ihtiyaç göstermemesi nedeniyle yangın algılama sisteminin çalışmama sürelerinin olmamasıdır. Daha düşük bakım maliyetlerine ek olarak, genel riski düşüren ve koruma seviyelerini iyileştiren daha yüksek ve geniş bir kapsama alanı sağlamaktadırlar. Bandweaver FireLaser’ın MTBF ömrü 29 yıldan fazladır. (Telcordia standardı) ve cihaz SIL2 sertifikalıdır. Böylelikle FireLaserDTS sistemi en zorlu saha şartları ve uygulamalarında da kullanılabilir yapıdadır. Cihazın ayrıca Ex-ortamlarda kullanılabileceğini gösteren ATEX sertifikası da mevcuttur.
Uluslararası kabul görmüş standartlar ve tam sertifikalı
Bandweaver FireLaser DTS ve FireFiber AT algılama kablosu EN54 bölüm 22’ye göre sertifikalandırılmıştır. Bu sertifikalandırmayı Dünya’nın sayılı bağımsız ve güvenilir 3. Parti test laboratuvarlarından birisi olan Alman VdS yapmıştır. Bu sertifika ile müşteriye sistemin yangın algılama endüstrisinde en yüksek standartlarda tasarlandığı ve test edildiği bilgisi ve güvenirliliği sağlanmaktadır.
Erken teşhis:
Algılama kablosu rafın dikeyde farklı seviyelerine monte edildiğinden, yangın algılaması ve hızının çok daha erken alınabileceği anlamına gelir. Hava emmeli ve ışın dedektörleri ile bu cihazlar tipik olarak tavan seviyesinde belli yüksekliğe monte edilir veya borulaması yapılır. Bu nedenle yangın sırasında oluşacak bir dumanın o bölgeye ulaşması zaman alabilir. Fiber optik LHD sensör kablo ile Depo içinde raf aralarında hem dikey seviyelerde birkaç katmanda hem de yatay seviyelerde kablo yolu üzerindeki her 0,50 m’de bir ölçüm yapabilirsiniz ve böylece yangının başladığı noktaya çok yakın olursunuz. Kısacası fiber LHD sistem kullanımı ile yangın daha önce tespit edilir ve bir yangın sırasında yangının vereceği veya sprinklerin açılması sırasında ortaya çıkacak su ile ilgili herhangi bir hasar en aza indirilir.