Akıllı ulaşım sistem çözümleri Tünel uygulamaları

Tünellerin enerjisiz kalmasını engellemek için yedekli besleme sistemi kullanılmaktadır.

Besleme sistemi
Orta gerilim sistemi: Sistem şebekeye bağlanan bir ya da iki fider tarafından beslenmektedir. Şebeke enerjisi kesilmesi durumunda güç beslemesi dizel jeneratörlerle sağlanmaktadır. Tünellerin enerjisiz kalmasını engellemek için yedekli besleme sistemi kullanılmaktadır.
Alçak gerilim sistemi: Bu sistem AG panoları, baralar, kesiciler, sigortalar, kompanzasyon, kablaj, borular, toprak altı kanallar, kablo tavaları, topraklama, yıldırımdan korunma ve kontrol merkezi ile iletişim gibi alt tasarımlardan oluşmaktadır. Bu ekipmanların tüm alarm, kuru kontak, durum bilgileri PLC’ler aracılığıyla SCADA’dan izlenebilmektedir.
Acil besleme sistemi: Acil besleme sisteminin temel elemanları kesintisiz güç kaynakları ve dizel jeneratörlerdir. Jeneratörler, kesintisiz güç kaynaklarını, tünel aydınlatmasını, dağıtım binaları, elektrik nişleri ve elektrik odalarının iç tesisatını, akü ve redresör grubunu beslemektedir. Kesintisiz güç kaynağının beslediği kısımlar ise tüm gözetim ve kontrol sistemi, trafik kontrol ekipmanları, veri iletişim PLC’leri ve aydınlatma sisteminin kritik kısımlarıdır. Kesintisiz güç kaynakları ve dizel jeneratörler SCADA’dan izlenip kontrol edilebilmektedir.
Bina aydınlatma ve güç tesisatı: Dağıtım binaları, elektrik nişleri, acil çağrı nişleri, ve su deposunun aydınlatma ve güç tesisatlarının tasarımı ve kurulumu yapılmaktadır.

Aydınlatma sistemi
Kademeli aydınlatma sistemi tünel içinde ve dışında bulunan luminansmetrelerden gelen verilere bağlı olarak PLC’ler tarafından kontrol edilmektedir. Ayrıca tünel duvarlarında çıkışlara olan mesafeyi gösteren acil durum aydınlatma armatürleri bulunmaktadır. Aydınlatma kontrolü otomatik olarak PLC’lerden yapılabildiği gibi lokal (Aydınlatma panolarından) ya da manuel (SCADA üzerinden) de yapılabilmektedir. Tünel aydınlatma sistemi tasarım ve hesapları CIE 88-2004 yol tünelleri ve alt geçitler için aydınlatma kılavuzuna göre yapılmaktadır.
Havalandırma sistemi: Tünel havalandırması için çift yönlü çalışabilen eksenel akışlı jet fanlar kullanılmaktadır. Tünellerin havalandırma tasarım ve hesapları PIARC 1995 ve PIARC 2004 ‘e göre yapılmaktadır.
Tünel fitingleri: Tünel içindeki ve dışındaki değişken trafik ve şerit kontrol işaretleri için baş üstü levhaları, radyal kablo kanalları ve acil çağrı nişlerinin projelendirilmesinin hesapları ve montajı yapılmaktadır.
Yangın söndürme sistemi: Yangın söndürme sistemi herhangi bir yangın durumunda hemen müdahale edebilmek için kurulan bir sistemdir. Sistem 1 ana, 1 yedek su pompası, 1 jokey pompa, 1 sirkülasyon pompası, çelik borular, hidrantlar ve yangın dolaplarından oluşur. Sistem otomatik kontrol edilebilir ve SCADA üzerinden izlenebilir.

Acil çağrı ve yangın algılama sistemi
Tüneller 4 sistem aracılığı ile izlenebilir.
Acil durum telefon sistemi: Acil durumlarda, tünel içinden kontrol merkeziyle iletişimi sağlamak amacıyla, tünelde acil çağrı nişlerine ve portallarda çağrı kolonlarına, acil çağrı telefonları tesis edilmektedir.
Yangın algılama sistemi: Binalarda ve tünel içerisinde bulunan acil durum butonları, elektrik nişlerinde, trafo binalarında bulunan duman dedektörleri ve çift prensipli sıcaklık sensörleri, yangın algılama panelleri tarafından izlenmektedir. Gerektiğinde kontrol merkezine sesli ve görüntülü uyarılar gönderilmektedir.
Doğrusal yangın algılama sistemi: Tünellerde oluşabilecek bir yangın anında, yangını mümkün olduğunca kısa sürede algılayabilmek, yerini en doğru şekilde saptayabilmek için doğrusal yangın algılama sistemi kullanılmaktadır. Bu sistemde tüneller bölgelere ayrılarak hat boyunca herhangi bir bölgede belirlenen sıcaklık değeri aşıldığında, kontrol merkezine uyarı gönderilmesi sağlanmaktadır.
Sabotaj algılama sistemi: Acil durum telefonunun, niş kapısının, yangın söndürme dolabının veya enine geçiş kapısının açılması ile oluşan bir alarmda en yakındaki CCTV kamerası ilgili bölgeye odaklanarak, görüntü kontrol merkezindeki alarm monitörlerine aktarılır.

Trafik kontrol sistemi
Trafik kontrol sistemi, değişken mesaj işaretleri (VMS), değişken trafik işaretleri (VTS), trafik lambaları, ışıklı bariyer (gabari kontrolü için), mekanik bariyer, araç sayım sistemi, ağırlık kontrol sistemi, plaka tanıma sistemi gibi alt sistemlerden oluşmaktadır. Tünel içinde ve dışında trafik akışını düzenleyebilmek ve emniyeti sağlayabilmek için tüm trafik ekipmanından gelen veriler, PLC tarafından işlenerek SCADA’ya aktarılmakta, böylece ilgili sistemlerin SCADA üzerinden izleme ve kontrolü yapılabilmektedir.

“Yangını kısa sürede algılayabilmek, yerini en doğru şekilde saptayabilmek için, doğrusal yangın algılama sistemi kullanılmaktadır.”

Kapalı devre televizyon (CCTV) sistemi
CCTV sistemi tünel içi ve tünel dışı kameralar, video kayıt cihazları, fiber optik kablolar, görüntü aktarma ekipmanları, kontrol konsolu ve SCADA bağlantılarından oluşmaktadır. Tünel dışı kameralar zoom’lu ve hareketli kameralardır. Tünel içi kameralar ise; sabit kameralar olup tünel içinde ölü bölge kalmayacak şekilde yerleştirilir. Kameralardan istenen görüntüler alarm monitörleri, SCADA ekranları ve geniş ekran monitöre yönlendirilip kaydedilebilmektedir. Ayrıca, ayarlanabilir sürede bu kameraların tüneldeki görüntüleri monitörlerde ardışık olarak izlenip, kaydedilebilmektedir. Acil bir durum olduğunda, ilgili bölgedeki görüntü, alarm monitörüne ve geniş ekran monitörüne aktarılıp rapor, sesli ve görsel alarm verilmektedir.

Kamu anons sistemi
Tünel içerisinde radyo yayınını duyamayan sürücülere, trafik ve güvenlikle ilgili bilgileri vermek üzere kamu anons sistemi tesis edilir. Kontrol merkezinden herhangi bir anons öncesi seçilen hoparlör veya hoparlör gruplarında melodi, gong sesi veya önceden kaydedilmiş bir ses yayınlanabilmektedir.

Değişken mesaj işaretleri
Değişken mesaj işaretleri (DMİ) akıllı ulaşım sistemlerinin en önemli bileşenlerinden biridir. Akıllı ulaşım sistemi tarafından toplanan veriler işlenerek ilgili DMİ birimine gönderilir ve grafikler ve/veya yazılı mesajlar halinde gösterilir. Değişken mesaj işaretleri sürücüleri hava şartları, trafik yoğunluğu, kazalar, yol yapım çalışmaları vb. gibi olaylar hakkında bilgilendirir. DMİ şehir içi, şehirlerarası kara yolları ve otoyol ağları üzerinde kullanılabilir.

Hava kontrol ve havalandırma kontrol sistemi
Tüneldeki hava kalitesini ve hava akış yönünü ölçmek için karbonmonoksit ve toz partikül algılama sistemi, hava yön ve hız algılama sistemi ve NO2 sensörleri kullanılmaktadır. Elde edilen verilere bağlı olarak, PLC’ler otomatik olarak jet fanları devreye alıp çıkartırlar. Buna ek olarak jet fanlar lokal olarak havalandırma panolarından, manuel kontrol panolarından veya manuel olarak SCADA üzerinden kontrol edilebilmektedir.

Servis telefonu
Bakım personelinin iletişimi için dağıtım binalarında, elektrik nişlerinde ve kontrol merkezinde servis telefonları bulunmaktadır. Servis telefonları ile yalnızca kontrol merkeziyle değil, diğer servis telefonları ile de görüşme yapılabilmektedir.

Tünel radyo
Tünel radyo ve telsiz sisteminde polis, itfaiye, ambulans, bakım ve FM radyo kanalları bulunmaktadır. Frekanslar isteğe göre belirlenmekte ve tünel içine FM radyo yayınlarının üzerine gerektiğinde sürücü bilgilendirme anonsu bindirilerek, yayın yapılabilmektedir.