Özel güvenlik eğitimleri’nin geleceği GÜSOD’un düzenlediği ‘Sektör Çalıştayı

Özel güvenlik sektöründe istihdam edilen özel güvenlik görevlilerine ihtisas kazandırma, özel güvenlik eğitimlerinin geleceği ve Üniversiteler bünyesinde lisans programlarının açılması ihtiyaçları 14-15-16 Haziran 2022 tarihlerinde, Güvenlik Servisleri Organizasyon Birliği Derneği (GÜSOD) ev sahipliğinde Bolu’da düzenlenen ‘Sektör ÇALIŞTAY’ ın da ele alındı.

ÇALIŞTAY’DA ÖZEL GÜVENLİK EĞİTİMİNDE MESLEK YÜKSEK OKULLARININ /ÖZEL GÜVENLİK EĞİTİM KURUMLARININ ÜSTLENDİĞİ MİSYON VE ÖZEL GÜVENLİK EĞİTİMİNİN GELECEĞİ TARTIŞILDI.
Özel Güvenlik Sektörünün kendisine özgü yapısını göz önünde bulundurursak; 5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine dair kanun ve ilgili yönetmeliği kapsamında Özel Güvenlik Şirketlerinin lider kadrolarının profesyonel yöneticilerden olması gerektiği çok belirgin bir ihtiyaçtır. Başlangıçta sektörün bu kadrolarının en büyük kaynağı kamu güvenliğinden emekli olmuş veya istifa etmiş kişilerden oluşmuştu. Ancak bu yöneticilerin kamu güvenliğindeki iş yapış şekilleri, hedefleri ve niteliklerinin zaman zaman özel güvenlik sektöründeki karşılıkları ile tam örtüşmediği hususu da bilinen bir gerçektir. Bu kapsamda sektörün dinamik yapısı içinde Özel Güvenlik Şirketlerinde yönetici ihtiyaçlarının halen devam ettiğini söylememiz mümkündür. Dolayısı ile sektörün bu ihtiyaçlarının karşılanması için yeni bazı adımların atılmasının gerekli olduğunu düşünüyorum. Ayrıca görevlerin devamı süresince eğitim, tecrübe birikimi ile mesleğe olan sevginin sürekliği de önem arz etmektedir. Bir başka ifade ile yöneticilerinde tıpkı özel güvenlik görevlilerinde olduğu gibi sürekli kendilerini geliştirmesi ihtiyaçları günümüzün hızla değişen ve gelişen teknolojik alt yapısı değişen şartlar nedeniyle bir bakıma zorunlu hale gelmiştir.

Sektörde yazılı eğitim kaynaklarının kısıtlı olduğu bilinmekte ve çağdaş ihtiyaçlara cevap vermede ise yetersiz kaldığı; doğru yol haritaları için istatistiki veri analizlerinin kısıtlı olduğu diğer bir gerçek olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca sektör ihtiyaçların karşılanmasına yönelik akademik çalışmalar, Yüksek Lisans Tezleri, Doktora tezleri vs. konularında çalışma eksiklikleri de gözlenmektedir.
Bir önceki oturumda değinilmiş olmasına rağmen özel güvenlik sektörüne genel bir bakış ile özel güvenlik eğitim sisteminin basit olarak bir SWOT analizini yaparsak;

KUVVETLİ TARAFI;
Bir yasal düzenlemeye göre, uygulamalar yapılmaktadır. Sistemde yapılması ön görülen iyileştirmeler bu yasadan destek alınarak kolaylıkla hayata geçirilebilir.

ZAYIF TARAFI;

• Eğitim yelpazesi eksiktir. Uzmanlık Eğitimleri ve Yönetici Eğitimleri mevcut değildir.
• Yenileme Eğitimlerinin müfredatı, süresi, uygulaması ve sınav düzenlemesinde sorunlar mevcuttur.
• Yasa ile düzenlenen eğitmen nitelikleri olması gerekenden eksiktir. Eğitici eğitimi almayan, yani eğitmen formasyonuna sahip olmayan kişiler, eğitmen olarak görev almaktadırlar.
• Her bir eğitim için, katılımcıların düzeyine uygun dokümanlar mevcut değildir. Halen kullanılan dokümanlarda gereksiz teknik bilgi ve ayrıntı bulunmaktadır.
• Özel güvenlik görevlileri sınav sistemi genel olarak uygun olmakla beraber;
  1. Soru hazırlama, soru bankasının oluşturulması ve sınav kitapçığı hazırlama sisteminin yeniden yapılandırılması ihtiyaçları vardır.
  2. Yenileme eğitimi sonrasında sınav yapılmasına karşılık, başarısız olma söz konusu değildir. Buda eğitimdeki temel prensipler ile çelişki yaratmaktadır.

FIRSATLAR;

• 5188 sayılı yasanın yürürlüğe girdiği 2004 yılından bugüne geçen sürede özel güvenlik sisteminin temel taşlarının yerine oturmuş olması,
• Gerek kamu ve gerekse özel sektör tarafların sistemin iyileştirmesi yönündeki samimi yaklaşımları ve çabaları,
• Uluslararası taleplerdeki artış ve bunun yarattığı ticari beklentiler. Bu bağlamda global şirketlerin yatırım yapma istekleri,

TEHDİTLER;
5188 Sayılı yasanın yürürlüğe girmesi sonrasında oluşan sistemin değişmesi sürecinde, karşılaşılması muhtemel ticari, kişisel ve kurumsal kaygılar ve dirençler.

“Sektörde yazılı eğitim kaynaklarının kısıtlı olduğu bilinmekte ve çağdaş ihtiyaçlara cevap vermede ise yetersiz kaldığı; doğru yol haritaları için istatistiki veri analizlerinin kısıtlı olduğu diğer bir gerçek olarak karşımıza çıkmaktadır.”

ÖZEL GÜVENLİK EĞİTİM SİSTEMİNDE YAPILMASI GEREKENLER, ÖNERİLER:

• Özel güvenlik eğitiminde ve meslek standartlarında Avrupa Birliği normları emsal alınarak yasal düzenlemeleri yapılmalı,
• Özel güvenlik sektörü içerisinde kariyer adımları oluşturulmalı ve yasal düzenlemeler ile süreç desteklenmeli,
• Eğitim yelpazesi bu çalışmalar sonrasında yeniden oluşturulmalı ve özellikle ihtisas eğitimleri ile yönetici eğitimleri en kısa zamanda uygulamaya sokulmalı,
• Yenileme eğitimleri, halen aktif olarak çalışanların katılması gereken bir eğitim olduğundan gerek içerik gerek süre ve gerekse uygulama açısından daha gerçekçi bir formatta düzenlenmeli,
• Eğitim süreçlerinin en önemli girdileri olan; eğitmen nitelikleri, müfredatlar, dokümanlar, ölçme değerlendirme (sınav sistemi) en kısa zamanda eğitim biliminin gereklerine göre yeniden düzenlenmeli,
• Eğitim kurumlarında eğitimci formasyonu ön plana çıkartılmalı, bu formasyona sahip olmayanların eğitim kurumlarının durumları yeniden değerlendirilmeli,
• Eğitim sisteminin sağlıklı çalışmasının sağlanabilmesi maksadıyla;
  1. Denetim sistemi geliştirilmeli, tercihen otomasyon yapılmalı,
  2. İhlaller konusunda ciddi yaptırımlar getirilmelidir.

“Üniversitelerimiz ve onların bünyesinde eğitim/öğretim faaliyetlerini sürdüren Meslek Yüksek Okullarımızın Özel Güvenlik Bölüm ve Programlarını incelediğimizde akademik kadrolarda yeterli öğretim elemanlarının olmadığı görüyoruz.”

Üniversitelerimiz ve onların bünyesinde eğitim/öğretim faaliyetlerini sürdüren Meslek Yüksek Okullarımızın Özel Güvenlik Bölüm ve Programlarını incelediğimizde akademik kadrolarda yeterli öğretim elemanlarının olmadığı görüyoruz. Ayrıca bu kadrolarda istihdam edilen öğretim elemanlarının ise sisteme giriş ve kariyer yapılanması bağlamında farklı alanlardan geçiş yapılarak sürecin devamının sağlanmasına çalışıldığı gözlenmektedir. Başka bir ifade ile bu alanda dört yıllık lisans programlarının olmayışı bu sürecin regülasyonuna mâni bir hal olarak değerlendirmek mümkündür. Yani Uygulamalı Bilimler Fakültelerinin / Yüksekokullarının 4 yıllık lisans eğitimi açmaları artık zorunluluk haline gelmiştir. Tabi bun konuyu ifade ederken ülkemizin yaygın üniversite ağı içinde tüm üniversiteler için kastetmiyorum, belirli koşuları sağlayan üniversitelerimizin yansıra, coğrafi/ bölgesel yapının da dikkatte alınarak ve ihtiyaç sayısına göre orta-uzun vade planlamalara ihtiyaç vardır. Bu süreçten hedeflenen hususu; Özel Güvenlik Şirket Yöneticilerinin, Müdürlerinin, Proje Yöneticilerinin bu lisans bölümlerinden mezun olanlardan istihdam edilmesi olarak ifade edebiliriz.

ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNDEKİ BAZI OLUMSUZLARIN VE FARKLI ALGILARIN; EĞİTİM SÜREÇLERİNDEKİ İYİLEŞTİRMELER İLE AZALTILMASI MÜMKÜNDÜR

• Sektör çalışanları sürekli olarak toplum önünde, yani toplumla iç içe görev yapmaktadırlar. Dolayısı ile yaşanacak doğal olumsuzlukların abartılması mümkündür. Bu olumsuzluğu minimize etmenin en önemli anahtarı sektör çalışanlarının iyi eğitimli olmasıdır.
• Mesleki eğitimin yetersizdir. Değişen ve gelişen ihtiyaçlar paralelinde belirli alanlarda ihtisas eğitimleri programların hayata geçirilmesi zorunluluk arz etmektedir.
• Sektörün niteliksiz bireylerden arındırılarak eğitimli personelin istihdamına ağırlık verilmelidir.
• Mesleğe giriş-çıkışların fazla olması nedenleri ile sektör sirkülasyonu çok fazladır. Çalışanların mesleği geçici olarak görmesinin etkileri sektöre olumsuz yansımaktadır. Eğitim seviyesinin yükseltip doğru ücret politikalarının oluşturulması esas olmalıdır.
• Basın ve sosyal medyadaki olumsuz haberlerle gündeme gelme tablosunun başlangıçta minimize edilebilmesi yine iyi eğitimli personelin istihdamından geçmektedir.
• Özel güvenlik sektörünün gelişim sürecinin lokomotifi üniversitelerimiz olmalıdır. Sektöre katkı ve akademik devamlılık sağlanmalıdır. Bu bağlamda Özel Güvenlik ve Koruma Programlarında eğitim veren Meslek Yüksek Okullarımızın durumunun yeniden değerlendirilerek akademik ve alt yapı donamı ile yeterlilikleri sorgulanarak yeniden yapılandırma sürecine geçilmelidir.
• Kendi akademisyenini yetiştirebilmesinin yanı sıra Meslek Yüksek Okullarından sonra lisans tamamlamaya yönelik olarak; alt yapısı dikkate alınarak bazı üniversitelerde lisans düzeyinde eğitim verilmesi sektörün gelişmesine ve vizyonunun oluşmasını destekleyecektir.

SONUÇ olarak şöyle ifade edebilirim.
Tüm özel güvenlik sektör çalışanlarının kariyer planlamalarını oluşturabilmeleri, akademik çalışmalar yapabilmeleri, sektörün daha saygın ve eğitimli bir yapıya kavuşturulmasının teminine yönelik olarak alt yapısı uygun ve coğrafi mevkileri de dikkate alınarak pilot Üniversitelerde “Özel Güvenlik” -LİSANS- Programlarının açılmasının desteklenmesi uygun olacaktır.